महेन्द्र क्याम्पसको मोहियानी प्रकरण: माघ २८ मा तारिख, के गर्दैछ क्याम्पस प्रशासन र विद्यार्थी नेताहरु ?

धरानः महेन्द्र बहुमुखी क्याम्पसको स्वामित्वमा रहेको धरान– ११ पानीट्यांकी नजिकको जग्गामा ४१ वर्षपछि एकाएक मोहियानी हकदाबी देखापरेपछि धरानमा हंगमा मच्चियो । चार दशकसम्म गुमनाम रहेको वास्तविक मोहीका छोरा मोही हक नामसारीको प्रक्रियामा गएपछि क्याम्पसको स्ववियु, विद्यार्थी संगठनहरु आन्दोलित भए । राजनीतिक दलहरु पनि शैक्षिक संस्थाको सार्वजनिक जग्गा जोगाउन लागि परे ।

यो प्रकरणमा जनप्रतिनिधिहरु पनि विवादमा तानिएका थिए । कार्यवाहक प्रमुख मञ्जु भण्डारी सुवेदीको निर्देशनमा वडा नं ११ का अध्यक्षले नामसारी सिफारिश दिएको सार्वजनिक भएपछि चर्को आलोचना भएको थियो । विद्यार्थी संगठनहरुले भुमाफियासँग मिलोमतो भएको आरोपमा उपमहानगरपालिका घेराउ पनि गरे । केही समय अघि यो विषयले निकै चर्चा पाएको थियो । अहिले भने यो बिषय सेलाएको छ । कुनै समय पुर्वकै अग्रणी तथा महत्वपुर्ण शैक्षिक संस्थाको जग्गा मोही प्रकरण के भइरहेको छ ? क्याम्पस प्रशासन र विद्यार्थी नेताहरु के गर्दैछन्, ? खोतल्ने प्रयास गरेका छौ । 

क्याम्पसको मोही भनिएको स्वर्गीय डम्बरबहादुर घिमिरेका छोरा यज्ञबहादुरले मोही हक नामसारीको निवेदन अर्धन्यायिक निकाय भुमिसुधार कार्यालय सुनसरी दिएका छन् । अर्कोतर्फ क्याम्पस प्रशासनले पनि मोहीको लगतकट्टाको मुद्दा दर्ता गरिसकेको छ । अदालतले पुष १० मा क्याम्पसलाई म्याद पत्र पठाएको थियो । त्यसको जवाफ पठाउन अघि नै क्याम्पसले लगतकट्टाको मुद्दा पनि दर्ता गरेको थियो । भुमिसुधारले यही माघ २८ गते तारिख दिएको छ । मोही हक नामसारी र मोही लगतकट्टा दुवै निवेदन भुमिसुधारमा पुगेको छ । अब अर्धन्यायिक निकाय भुमिसुधारले के पैmसला गर्ला ? सबैको ध्यान त्यता सोझिएको छ ।

फैसला सतप्रतिशत क्याम्पसको पक्षमा आउछ : क्याम्पस प्रमुख

निष्पक्षरुपमा र कानुनअनुसार फैसला गर्दा क्याम्पसको पक्षमा सतप्रतिशत हुनुपर्ने क्याम्पस प्रमुख चन्द्र कुमार राईको भनाई छ । प्रमुख राईका अनुसार एक वर्षभन्दा बढी जोतभोग नगरेपछि स्वतः मोहीकट्टा हुने व्यवस्था छ । 'हाम्रो जग्गामा त मोहीले जोतभोग नगरेको ४१ वर्ष भइसक्यो, कसरी अहिले मोही हक दाबी गर्न मिल्छ ?' क्याम्पस प्रमुख राईले भने,'जनताले चन्दा उठाएर किनेको जग्गा हो, सार्वजनिक हितको जग्गामा अहिले आएर बाहिरको मान्छेले लोभ देखाउन हुदैन नि !' क्याम्पस प्रमुख सामाजिक न्यायको आधारमा पनि न्याय हुनुपर्ने बताउँछन् । करोडौंको जग्गाको लोभमा गिरोह नै लागेको उनको भनाई छ ।

वि.स. २०३४ सालमा किनेको जग्गा एक बर्षपछि २०३५ सालमा क्याम्पसले प्राध्यापक आवास गृह निर्माण गरेको थियो । त्यसपछि २०४० सालमा विद्यार्थीहरुको लागि क्याम्पसले होस्टेल बनाएको थियो । त्यसैगरी क्रमसः चौकीदारको भवन निर्माण, कर्मचारीको भवन निर्माण गरेको क्याम्पसले भर्खर मात्र बहुउद्देश्यशीय भवन निर्माण गरिसकेको छ । खेति योग्य जमिन पनि नभएको सार्वजनिक जग्गामा मोही नलाग्ने क्याम्पस प्रमुख राईको भनाई छ । ‘कैफियत भएन भने, निष्पक्षरुपमा काम भयो भने मोहीको लगतकट्टा भएर अधिकृतकै टेवलबाट यो मुद्दाको निरुपण हुन्छ,’ क्याम्पस प्रमुख राई भन्छन् । माघ २८ गते क्याम्पसबाट तारिख बुझ्न एक कर्मचारी जाने उनले बताए ।

के भन्छन्, विद्यार्थी नेताहरु ?

स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन, महेन्द्र बहुमुखी क्याम्पस धरानका सभापति सरगम सागर चेम्जोङ पनि सार्वजनिक क्याम्पसको जग्गामा जग्गा दलाल, भुमाफियाहरुको मिलेमत्तोमा नजर परेको बताउदै उनीहरुको उद्देश्य कुनै पनि हालतमा सफल नहुने दाबी गर्छन् । 'यसमा उनीहरुको उद्देश्य पुरा हुदैन, क्याम्पसको जित पक्का छ,'सभापति चेम्जोङ भन्छन् । मोही हक नामसारीको निवेदन दिने व्यक्तिले क्याम्पसको जग्गा चर्चेको भोगेको नरहेको र बाउबाजेले गरेको दाबी गरे पनि लामो समयदेखि जोतभोग नभएकोले उनको मागदाबी नपुग्ने उनी बताउँछन् । 'यो जग्गा धेरै वर्षअघि क्याम्पसले किनिसकेको छ, त्यो मोहीयाानी हामीसँग छैन, जसको नाम टासिएको छ, त्यो हटाउन भुमिसुधारमा निवेदन हालिसकिएको छ,' सभापति चेम्जोङले भने ।

भुमाफियाहरुको योजना अनुसार ४१ बर्षपछि अचानक मोही हक खोज्ने देखा परेको भन्दै विद्यार्थी नेताहरु भूमाफियाविरुद्ध जस्तासुकै कदम चाल्न पछि नहट्ने बताउँछन् । अनेरास्ववियुका इकाई अध्यक्ष सुजन खत्रीले क्याम्पसको सम्पत्ति जोगाउन विद्यार्थीहरु जस्तोसुकै कदम चाल्न पनि तयार छ भन्ने सन्देश दिन सांकेतिक आन्दोलन र विरोध र्याली गरिएको बताउँछन् । उनले भने, ‘हाम्रो आन्दोलनले अर्धन्यायिक निकायलाई प्रभाव त नपर्ला तर पनि हाम्रो क्याम्पसमा के भइरहेको छ ? भन्ने कुरा स्थानीय सरकार, धराने जनताको कानकानमा पुर्याउन र सचेत गराउन सफल भयौ । क्याम्पसको जग्गा बचाउन पछि पनि जस्तो सुकै कदम चाल्न पछि पर्दैनौ ।’ सार्वजनिक क्याम्पसको जग्गामा कसैको पनि मनपरीतन्त्र चल्न नदिने र क्याम्पसकै पक्षमा फैसला आउने अध्यक्ष खत्रीले बताए ।

वास्तविक मोही भनिएका स्वर्गीय डम्बरबहादुरको छोरा भएको भनी यज्ञबहादुर घिमिरेले वडाबाट सर्जमिन मुचुल्का र नामसारी सिफारिश लिएर भूमिसुधार कार्यालयमा निवेदन दिएपछि विद्यार्थीहरु आन्दोलित बनेका थिए । क्याम्पसको स्वामित्वमा रहेको १७ कट्ठा १८ धुर जग्गा रहेको छ । उक्त क्याम्पसको धनीपुर्जामा मोही डम्बरबहादुर घिमिरे पनि उल्लेख छ । वडा कार्यालयले भूमि सुधारमा पठाएको सिफारिसमा स्व. डम्बरबहादुर घिमिरेको ०५६ फागुन ११ गते मृत्यु भएको र उनको पत्नी शिवकुमारी घिमिरेको पनि ०६४ मंसिर १४ गते मृत्यु भएको उल्लेख छ । उनीहरूका जेठा छोराको पनि मृत्यु भइसकेको बताइएको छ ।

हाल सो क्षेत्रमा जग्गाको भाउ प्रतिधुर कम्तीमा ५ देखि ८ लाख रुपैया भएकोले अचानक मोहियानी हकदाबी गर्ने व्यक्ति देखा परेको हो । यज्ञबहादुले आफ्नो बुबाको नामको मोही हक नामसारीको निवेदन दिएपनि उनको पछाडि भूमाफियाको गिरोह, कानुन व्यवसायीहरु नै लागेका छन् । घिमिरेले मोही हक पाउदा क्याम्पसको आधा जग्गा पाउने र त्यसको मुल्य करिब २० करोड भएकोले पनि भुमाफियाहरुले हडप्न चलखेल गरेको बताइन्छ ।