झापा : पाँचथरको हिलिहाङ ६ अर्खौलेका सुसन योङहाङ अहिले ८ बर्ष पुगे । चारबर्षको उमेरमा सामान्य लडेर बिरामी परेका उनी अहिले सम्म पुर्ण होसमा आइसकेका छैनन । यो चार बर्षको अवधि उनले कहिले दाम्लोमा बाँधिएर त कहिले खोरमा थुनिएर बिताएका छन ।

आमा जुनिसा थोक्लिहाङको कोखबाट सुसन जन्मिएको एक बर्ष पछि बिदेशिएकी थिइन । आमा बिदेश गए पछि मावली घरमै बस्दै आएका सुसनको पछिल्लो दिनचर्या झनै दर्दनाक बन्दै गएको छ । घरमा सुसनका हजुरबुवा, हजुरआमा, मामा र सानीमा छन । उनी संग पाँच जनाको परिवार रहेको घरमा सबै काममा निस्कनु पर्ने बाध्यता छ । काममा जाँदा घरमा एक्लै छोड्न नमिल्ने भएर करिव २ बर्ष त बाँधेरै राखियो । सुसनकी सानिमा पर्ने मनिसा थोक्लिहाङले भनिन–अहिले बाँधेको चाहीँ छैन तर घर नजिकको किचन मुनिबाटको खुल्ला कोठालाई बारेर खोर जस्तो बनाएर त्यहीँ राख्ने गरेका छौ । बोल्न र राम्ररी आँखा देख्न समेत नसक्ने सुसन सामान्य हिँडडुल गर्न भने सक्छन । घरबाट कतिखेर हिँडेर कहाँ पुग्छ, लड्ने पनि गरेका छ त्यही भएर कोठामै राख्ने गरेको उनले बताइन । उनी नयाँ कुनै कुरालाइ प्रतिक्रिया नै दिँदैनन ।

सञ्चारकर्मी सरोज शर्माका अनुसार वालकको अवस्था यस्तो छ :

मंगलबार दिउँसो १ बजे पत्रकारको टोली उनको घरमा पुग्दा उनलाई मुल घर भित्र अँध्यारो कोठामा राखिएको थियो । सधै उनलाई राखिने ठाउँ भन्दा अन्तै सारिएको अवस्थामा उनलाई भेटिएको हो ।
घरका सबै मानिस कामका लागि निस्किएकाले छिमेकीको सहयोगमा टोलिले उनको परिवारका सदस्यलाई बोलाएर सबै बिवरण लिइएको हो ।
पत्रकारसंग बोल्दै बालककी सानिमा मनिसा थोक्लिहाङले भनिन–उसले आफै खाना खान सक्दैन । अरुले खुवाइदिँदा चाहीँ खान्छ । दिशापिसाव गएको उसलाई थाहा हुँदैन । सामान्य हिडेको जस्तो गर्छ तर लडिहाल्छ । उसको जिउको भर नभएर लडे जस्तो गर्छ । उसलाई बेला बेला छोपुवा जस्तो अवस्थामा देखिन्छ । छेउछाउमा भएका सामान समात्यो भने खुस्काउन समस्या हुने गरी समात्छ । हिँडिरहने भएकाले उसलाई सुरक्षित राख्न उ बसेको वरपर बार लगाइएको छ । कोही नहुँदा दिशापिसाव गरो भने खेलाउने खाने पनि हुन्छ । तर प्राय हामी उसलाइ छोड्दैनौ । प्राय उनी भुइमा लडिरहन्छन । लामो समय सम्म चिसो भुइमा रहने कारण उनका खुट्टाहात निलो भइसकेका छन । खुट्टा लुला छन । तौल पनि औषत बच्चाको जति छैन ।
उपचारका लागि पहिला फिदिम लगिएको थियो । पछि झापाहुँदै सिलगडी सम्म उपचारका लागि लगिएको हो तर प्रभावकारी उपचार भएन । फेरी उपचार गराउनलाई परिवारसंग पैसा नभए पछि उनलाई त्यसरी राखिएको हो । उनी बिरामी हुनु अघि बालशिक्षा जान्थे । तेज दिमाग भएको बालब भनेर सबैले उनको प्रसंसा गर्थे । पछि छिमेकीको बिवाह कार्यक्रमका बेला सामान्य लडेका सुसन फेरी सोही अवस्थामा फर्किन सकेनन ।
छिमेकीहरु भन्छन दिनदिनै उनको अवस्था बिग्रदै गएको छ । पहिला उतिसारो कमजोर थिएन । एकैै ठाउँमा धेरै लामो समय सम्म राखिए पछि उनीमा झनै समस्या आउन थालेको उनीहरुको भनाई छ ।
वडाले सहयोग गर्ने
सुसनको अवस्था सुधार्न केही प्रयास गरिए पनि संभव नभएको फालेलुङ गाउँपालिका वडा नम्बर ६ का अधयक्ष कृष्णबहादुर यवाले जानकारी दिए । यस अघि फिदिम जोरशालमा रहेको सुस्त मनस्थितिका बालबालिका रहेको स्कुलमा पुर्याइएको हो तर बिद्यलयले लिन नमाने पछि फर्काइएको थियो ।
सामान्य अवस्था भन्दा जटिल अवस्था रहेका कारण बिद्यालयले लिन नमानेको वडाध्यक्ष यवाको भनाई छ । उनले भने–अरु के गर्न सकिन्छ हाम्रो तर्फबाट गर्ने सबैखाले सहयोग गर्न हामी तयार छौँ ।