_1725945816.gif)
धरान : धरानको पुरातत्त्व, इतिहास, पर्यटन र धार्मिक सम्पदा रहेको विजयपुर स्थित दरबार क्षेत्र र मन्दिरहरूको सम्र्वद्धनका लागि उपमहानगरपालिकाले गुरुयोजना तयार गरेको छ ।
धरानलाई खेलकुदको शहर बनाउने, मासु व्यवसायलाई वैज्ञानिक रूपमा व्यवस्थित गर्ने गुरुयोजना पनि तयार भएको छ । दीर्घकालीन र अल्पकालीन ती योजनाहरू कार्यान्वयन हुन सके धरानको भौतिक विकाशमा नयाँ कोषे ढुङ्गा स्थापित हुनेछ ।
उपमहानगरपालिकाले आइतबार गुरुयोजनाहरूको प्रारम्भिक मस्यौदाहरू सरोकारवालाहरुसंग छलफलका लागि सार्वजनिक गरेको हो । स्पोर्ट सिटी र कभर्ड हलको गुरुयोजना जेभी अफ ग्राइड कन्सल्ट प्रालि र इन्नोभेसन डिजाइन कन्सर्न प्रालिले तयारी गरेको हो ।
भक्तराज कन्दङवा क्रिकेट स्टेडियम र पशु वधशालाको गुरु योजना जेभी अफ आरआइडी प्रालि र श्रेष्ठ कन्सल्टेन्ट प्रालि, अर्बन प्लानिङ एण्ड डिजाइन कन्सल्टेन्ट नेपाल प्रालिले तयार गरेको हो । विजयपुर दरबार तथा दन्तकाली, पिण्डेश्वर र बुढासुब्बा मन्दिरको गुरुयोजना आइइआरसी इकोकेड स्ट्रेन्थ जेभीले तयार गरेको हो ।
मेयर तिलक राईले भने ‘धरानको ऐतिहासिक, धार्मिक सम्पदाको सम्र्वद्धन गर्दै व्यवस्थित शहरको रूपमा उचाइ थप्न गुरु योजनाहरू तयारी गरिएका हुन । यसमा सरोकारवाला समुदायसँग छलफल गरिने छ ।’ निकै महत्त्वाकाङ्क्षी योजना भएको बताउँदै यसको कार्यान्वयन तिनै तहका सरकारको साधान श्रोत जुटाएर गर्न सकिने मेयर राईले बताए ।
योजनाहरू मध्ये कतिपय उपमहानगरपालिकाको बहुवर्षिय योजनाको रूपमा प्रारम्भिक चरणका कामहरू भइरहेका छन् । धरान-१५ स्थित भक्तराज कन्दङवा क्रिकेट स्टेडियम निर्माण स्थल सम्याउने कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको छ । यसको गुरुयोजना तयार भएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय मापदण्डमा बन्ने क्रिकेट स्टेडियममा जग्गाको कारण दर्शक क्षमता २५ सय मात्र रहने भएकाले योजनालाई परिमार्जन गरी सुविधाहरू थप्ने सुझाव दिइएको छ ।
क्रिकेट स्टेडियमका साथै धरानलाई खेलकुदको शहर बनाउने सम्भावनाको मार्गचित्र पनि तयार गरिएको छ । भएका पूर्वाधारमा सुधार थप पूर्वाधारको निर्माण पहिचान गरिएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय, राष्ट्रिय तथा क्षेत्रीय स्तरका खेलकुद प्रतियोगिता एकै साथ धरानमै आयोजना गर्न आवश्यक पूर्वाधारहरूको बारेमा मार्गचित्र बनाइएको हो ।
पूर्वाधारको प्रारम्भिक निर्माण कार्यका लागि धरान-१७ स्थित एन्फा टेक्निकल सेन्टर सँग जोडिएका जग्गामा खेलकुद ग्रामको गुरु योजना तयार गरिएको छ । दर्शक दीर्घा सहित सुविधायुक्त इण्डोर खेलको अत्याधुनिक कभर्ड हलको लागत करिब १३ करोड रुपैयाँ लाग्ने अनुमान गरिएको छ ।
धरानको पर्यटन गन्तव्य विजयपुर स्थित दरबार स्थल र प्रसिद्ध धार्मिक स्थल पिण्डेश्वर, दन्तकाली र बुढासुब्बा मन्दिरको मौलिक ऐतिहासिक रुपलाई सम्र्वद्धन गर्दै धार्मिक पर्यटनको केन्द्र बनाउने गुरुयोजना तयार गरिएको छ ।
पछिल्लो कालखण्डमा भएको भूकम्पले उक्त स्थलहरूलाई कमजोर बनाएको संरचनाको मर्मत सम्भारका गुरुयोजनामा किटान गरिएको छ । विकास मर्मत सम्भारको नाममा मन्दिरुहरुको मौलिक स्वरूपमा आएको परिवर्तनलाई थप बिग्रन नदिने गरी संवर्द्धन गर्ने तथा तिर्थालुका लागि पर्याप्त परिवेश विकास गर्ने योजनामा उल्लेख छ ।
विजयपुरको किरात कालिन इतिहासमा उल्लेख भएअनुसार त्यस बेलाका राजाको दरबार, सैनिक गढीको अस्तित्व खोजी गर्दै विद्यमान अवस्थामा त्यसलाई पर्यटकीय स्थलको रूपमा विकास गर्ने योजना पनि तयार गरिएको छ ।
ऐतिहासिक तथ्य अनुसार पञ्चकन्या जङ्गलको शिखरमा भग्नावशेष संरचना समेत रहेको स्थल त्यस बेलाको सैनिक गढी भएको योजनामा उल्लेख छ । उक्त गढीमा सैनिक सुरक्षाका लागि त्यस बेला राखिएको तोपहरू र शत्रुको निगरानी गर्न सैनिक बस्ने मचान निर्माण गर्ने योजना डिजाइन गरिएको छ ।
उक्त गुरु योजनामा छलफल हुँदा सहभागीहरूले पुरातात्त्विक महत्त्व समेत रहेको विजयपुरको इतिहासलाई संवर्द्धन गर्न समग्र विजयपुरलाई समेटेर छुट्टै गुरुयोजना बन्नु पर्ने विषयलाई पनि उठाएका छन् । विजयपुर स्थित धार्मिक र ऐतिहासिक स्थलहरूका लागि सरोकारवालाहरूको छुट्टा छुट्टै समिति बनाएर नीति निर्माण गर्न बारेमा पनि छलफल भएको छ ।
उपमहानगरपालिकाले विजयपुर विकास समिति गठन गर्ने सुझाव पनि सहभागीहरूले दिए । विजयपुरका पुरातात्त्विक महत्वका स्थल, वस्तु र मूर्तिहरू नष्ट हुने क्रम जारी रहेकोमा पनि ध्यानाकर्षण गराइएको छ ।
मासु व्यवसायलाई वैज्ञानिक बनाउने योजना
गुरुयोजनाहरूकै क्रममा धरानको उपभोक्ता बजारलाई बदलिँदो समय, ऐन, कानुन अनुसार आधुनिक सेवा सुविधा उन्मुख गराउन प्रारम्भिक रूपमा मासु व्यवसायलाई वैज्ञानिक बनाउने योजना प्रस्तुत गरिएको छ ।
धरान-६ स्थित प्रस्तावित औद्योगिक क्षेत्रसँगै स्वास्थ्यकर मासुका लागि पशु बधस्थल तथा मासु बजार निर्माण गरिने भएको हो । सहरीकरण सँगै परम्परागत मासु बजारलाई आधुनिक बनाउने योजनामा पशु बध गर्नु अघि स्वास्थ्य परीक्षण, वैज्ञानिक तरिकाले पशु बध गर्ने र थोक तथा खुदरा मासु आपूर्ति गर्ने भौतिक सुविधाका संरचनाहरू डिजाइन गरिएको छ ।
गुरुयोजना प्रस्तुति र छलफलमा सरोकारवालाहरू जातीय तथा धार्मिक संस्थाहरूका प्रतिनिधि, राजनैतिक दलका स्थानीय नेतृत्वहरू, उद्योग वाणिज्य सङ्घ, मासु व्यवसायी सङ्घ, विज्ञहरू, उपमहानगरपालिकाका सल्लाहकारहरू सहभागी थिए । छलफलमा आएका सुझाव, स्थलगत अध्ययन, सरोकारवाला सँग थप छलफल गरी गुरुयोजनामा परिमार्जन गरिनुपर्ने निष्कर्ष निकालेको छ ।
