_1725945816.gif)
धरान : आगलागीको घट्नामा आकस्मिक संवेदनशील सेवाका लागि बिशिष्टीकृत तालिम प्रदान गरिएका धरान उपमहानगरपालिकाको वारुणयन्त्र (दमकल)का सिपाहीलाई सर्दु खोलाको पार्कमा हेरालु बनाएर खटाइएको पाइएको छ ।
दमकलको विशेष सेवाका लागि तालिम प्राप्त २ जना दमकल सिपाहीलाई धरान १३ स्थित श्रम संस्कृति पार्क हेरालुको रूपमा दैनिक खटाइएको उपमहानगरपालिका श्रोतले बताएको छ ।
दमकलको कर्मचारी पार्क हेरालुमा खटाइएकोबारे उपमहानगरपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत भूपेन्द्र राईले ‘वारुणयन्त्रको कर्मचारीको विषयमा थाहा नभएको’ बताउँदै भने ‘नगर प्रमुख ज्युले दमकलको कर्मचारीको काम नदेखेर त्यता पठाउनु भएको होला के रहेछ त्यस विषयमा बुझ्नेछु ।’
उनले कुन कर्मचारी कहाँ प्रयोग भएका छन् आफूलाई जानकारी नभएको बताउँदै भने ‘के भयो र नगरपालिकाको कर्मचारी हुन जहाँ प्रयोग गर्दा पनि हुन्छ ।’
हेरालुमा खटाइएका एक जना दमकल प्रहरीको तालिम प्राप्त दक्ष फायर फाइटर हल्वदार हुन भने अर्का एक जना नयाँ दमकल सिपाही जवान प्रहरी भएको बताइएको छ ।
धरान जस्तो बढ्दो सहरीकरण भएको नगरमा हुने आगलागीका घट्नामा दक्ष 'फायर फाइटर'को आवश्यकता बढेको छ । उपमहानगरपालिकामा सेवारत उनीहरूलाई ‘फायर फाइटर’को थप तालिम दिएर थप दक्ष बनाउनु पर्नेमा पार्क हेरालुको काममा लगाएको पाइएको हो ।
दमकलमा कुनै पनि बेला आइपर्ने ‘आपतकालिन’ सेवाका लागि विशेष ‘अलर्ट पोजिशन’मा कर्मचारीहरू राखिएको हुन्छ । उनीहरू कुन बेला कहाँ तुरुन्त रवाना हुनुपर्ने हो भन्ने अवस्थामा बस्नु पर्छ ।
त्यस्तो तालिम प्राप्त कर्मचारीलाई पार्क हेरालुमा खटाइनुले धरान उपमहानगरपालिका दमकल जस्तो संवेदनशील सेवाप्रति गम्भीर नभएको देखिएको छ ।
अन्तर्राष्ट्रिय रूपमा ‘फायर ब्रिगेड’को छुट्टै ‘युनिट’ हुन्छ । त्यो २४सै घण्टा तयारी अवस्थामा बस्छ र अग्नि नियन्त्रण तथा उद्धारको कार्य गर्छ ।
उक्त युनिटको सञ्चालन र प्रयोग प्रहरी, सेनाको जस्तो अनुशासनमै बसेर काम गर्ने संस्थाको रूपमा हुन्छ । त्यही अभ्यास धरानमा उपमहानगरपालिका पनि भइरहेको थियो । तर पछिल्लो समय पार्क हेरालुमा दमकल सिपाही खटाउन थालिएकोले त्यो नियमलाई लत्त्याएको पाइएको छ ।
वारुण यन्त्रलाई एउटा छुट्टै युनिटको रूपमा राखेर सेवा प्रवाह गरे प्रभावकारी हुन्छ । दमकलका लागि छुट्टै ऐन, कानुनको पनि आवश्यकता छ, कानुन भए दमकल र त्यहाँ काम गर्नेलाई अझ बढी जिम्मेवार बनाउन सकिन्छ तर उपमहानगरपालिकाले त्यस्तो कानुन कार्यान्वयन गरेको छैन ।
प्राकृतिक विपत्ति र महामारी आगलागी कहाँ कुन समयमा आउँछ पत्तो हुँदैन । प्राकृतिक विपत्ति आगलागीबाट बच्न र बचाउनका र क्षति न्यूनीकरण र उद्धार गर्नका लागि नेपाल सरकारले २०६५ भदौ ९ गतेको मन्त्रीपरिषद्को निर्णयले दमकलको अवधारणा बनाएको थियो ।
सोही निर्णय अनुसार विपत् जोखिम न्यूनीकरण तथा व्यवस्थापन ऐन २०७४ अन्तर्गत ७५३ वटै स्थानीय तहमा दमकल अनिवार्य राख्नु पर्ने व्यवस्था गरेको हो ।
नेपाल सरकारको कानुनले नै दमकल राख्नुपर्ने व्यवस्था गरेपछि स्थानीय तहले आफ्नो क्षेत्रभित्र आगलागी भए आफै नियन्त्रण गर्नका लागि दमकल अनिवार्य गरेको थियो । सरकारले सोही नियम अनुसार प्रत्येक स्थानीय सरकारमा दमकल अनिवार्य राख्न परिपत्र गरेको थियो ।
